Πόσο σημαντική είναι η πραγματολογία της γλώσσας και τι πρέπει να παρατηρεί ο γονέας;

• Τι είναι η πραγματολογία; Η πραγματολογία αναφέρεται στην ικανότητα του ατόμου να χρησιμοποιεί τη γλώσσα ως ένα εργαλείο επικοινωνίας. Άρα δεν αρκεί απλά για ένα παιδί να εμπλουτίσει το λεξιλόγιό του. Απαραίτητη προϋπόθεση για να γίνει κατανοητός σε τρίτους είναι να χρησιμοποιήσει τις σωστές λέξεις - έννοιες τον κατάλληλο χρόνο και στο κατάλληλο επικοινωνιακό πλαίσιο (περιβάλλον) και αντίστοιχα για να απαντήσει σε κάτι απαιτείται η κατανόηση της πρόθεσης του συνομιλητή του.

• Ποια είναι τα στάδια της πραγματολογίας στη φυσιολογική ανάπτυξη του παιδιού;

Από 0 έως 9 μηνών

Έχει βλεμματική επαφή, χαμογελάει και βγάζει διάφορους ήχους (φωνήματα) χωρίς συγκεκριμένο επικοινωνιακό σκοπό.

Από 9 έως 18 μηνών

Αρχίζει να εκφράζει μία σειρά επικοινωνιακών σκοπών πρώτα χρησιμοποιώντας χειρονομίες συνδυασμένες με ήχους και στη συνέχεια με λέξεις, οι οποίοι είναι:

• η αναζήτηση της προσοχής των άλλων
• το να ζητήσει διάφορα αντικείμενα είτε για να τα χρησιμοποιήσει είτε για να ζητήσει πληροφορίες γι' αυτά
• για να αρνηθεί κάτι ή για να διαμαρτυρηθεί
• για να χαιρετήσει
• για να ονομάσει κάτι

Από 18 μηνών έως 3 ετών

Το εύρος των επικοινωνιακών σκοπών αυξάνει. Πλέον χρησιμοποιεί απλές φράσεις έως σύνθετες προτάσεις με σκοπό:

• Να σχολιάσει
• Να εκφράσει τα συναισθήματά του
• Να διεκδικήσει

Επιπλέον αρχίζει η περίοδος που προσθέτει φαντασία στο λόγο του.

Από 3 ετών έως 4 ετών

Χρησιμοποιεί τη γλώσσα:

• για να μιλήσει για γεγονότα που αναφέρονται στο παρελθόν και στο μέλλον
• δίνει πληροφορίες

Από 4 ετών και μετά

Μαθαίνει να εκφράζει λεκτικά πλέον τις προθέσεις του λαμβάνοντας υπόψιν τις ανάγκες του συνομιλητή του και γνωρίζοντας τα όρια της ευγένειας. Χρησιμοποιεί το λόγο:

• για να διαπραγματευτεί
• για να δηλώσει τις απόψεις του
• για να "πειράξει" κάποιον
• για να απειλήσει
• για να αστειευτεί

Είναι σημαντικό να παρατηρούμε την ανάπτυξη των πραγματολογικών δεξιοτήτων του παιδιού καθώς τέτοιου είδους δυσκολίες μπορεί να έχουν άμεσο αντίκτυπο στις σχέσεις του με τους συνομηλίκους του και τελικά να ελαχιστοποιήσουν την κοινωνική του αποδοχή.

Σταμπουλάκη Χριστίνα

Λογοθεραπεύτρια

Μέλος του Συλλόγου Επιστημόνων Λογοπαθολόγων Λογοθεραπευτών Ελλάδος

xristinastamboulaki@gmail.com
fb: https://www.facebook.com/logospaiditherapeia